29 AUGUSTUS 2021. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 september 1992 op de jaarrekening van de kredietinstellingen, de beleggingsondernemingen en de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve belegging
Art. 1-5
Artikel 1. In artikel 36bis van het koninklijk besluit van 23 september 1992 op de jaarrekening van de kredietinstellingen, de beleggingsondernemingen en de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve belegging worden de volgende wijzigingen aangebracht:
1° in paragraaf 1, eerste lid, worden de woorden " als dekking bestemde " vervangen door de woorden " als microdekking bestemde ";
2° er wordt een paragraaf 1bis ingevoegd, luidende:
" § 1bis. Voor de toepassing van dit artikel moet worden verstaan onder " als macrodekking bestemde termijnrenteverrichtingen " de termijnverrichtingen die worden afgesloten in het kader van het algemeen beheer van het renterisico van de instelling (het zogenaamd ALM-beheer) en die tot doel of gevolg hebben het risico te compenseren of te beperken dat betrekking heeft op een al dan niet homogeen en in de tijd evoluerend geheel van activa, passiva, rechten en/of verplichtingen buiten balanstelling, alsook met betrekking tot zeer waarschijnlijke toekomstige kasstromen, ten aanzien van hun renteschommelingsgevoeligheid. Deze dekkingsverrichtingen kunnen overeenkomstig de in paragraaf 4 beschreven beginselen worden geboekt indien de instelling hiervoor voorafgaandelijk de toestemming van de Nationale Bank van België heeft verkregen en doorlopend aan de volgende voorwaarden voldoet:
1° deze verrichtingen zijn bedoeld om het renterisico te verminderen waaraan de instelling is blootgesteld of om zeer waarschijnlijke toekomstige kasstromen te dekken;
2° de instelling beschikt over een passende interne organisatie voor het beheer van en het toezicht op het renterisico en voor de correcte weergave in haar jaarrekening van de desbetreffende verrichtingen overeenkomstig dit besluit;
3° de instelling houdt gedetailleerde documentatie bij over de bovengenoemde interne organisatie, die het beleid omvat van de instelling inzake het beheer van het renterisico en de dekking van dat risico in het kader van de in deze bepaling bedoelde dekkingsverrichtingen; in die documentatie wordt een aanduiding opgenomen van de dekkingsinstrumenten die in de boeken als dekking zijn gekwalificeerd, de aard van het gedekte risico en de identificatie van de betrokken gedekte bestanddelen per soort dekkingsverrichting;
4° de dekkingsverrichtingen zijn zeer effectief en de instelling beschikt over een passende interne organisatie en over passende methoden, criteria en controle-instrumenten om de effectiviteit van de dekking te monitoren en de nodige corrigerende maatregelen te nemen wanneer de effectiviteit retroactief en prospectief niet langer is gewaarborgd. Als de derivaten tot doel hebben toekomstige kasstromen te dekken, moeten deze kasstromen zeer waarschijnlijk zijn. De effectiviteit van de dekking moet ten minste op kwartaalbasis worden geverifieerd.
Bij uitbreiding worden verrichtingen die tot doel hebben het renterisico te beheren zonder extra risico's te nemen en die worden afgesloten als onderdeel van een effectisering die wordt uitgevoerd in het kader van het beheer van het liquiditeitsrisico met een door de kredietinstelling geconsolideerd vehikel, op vergelijkbare wijze verwerkt als de in het vorige lid bedoelde dekkingsverrichtingen, maar zijn zij onderworpen aan specifieke voorwaarden op het gebied van toestemming, organisatie, interne documentatie en specifieke monitoring om de neutraliteit van deze verrichtingen ten aanzien van het totale renterisico van de instelling doorlopend te verifiëren.
De Nationale Bank van België stelt in een circulaire de praktische regels voor de toepassing van de bovengenoemde voorwaarden vast, met inbegrip van het soort dekkingsinstrumenten dat in aanmerking komt en de procedure die moet worden gevolgd om de bovengenoemde toestemming te verkrijgen. Zij legt aanvullende voorwaarden op voor het verkrijgen of het behouden van deze toestemming wanneer de individuele situatie van de instelling of de marktvoorwaarden dit vereisen. Wanneer de Nationale Bank van België vaststelt dat niet aan de bovengenoemde voorwaarden is voldaan, kan zij eisen dat de instelling binnen de door haar vast te stellen termijn de nodige corrigerende maatregelen neemt. Indien de tekortkoming niet wordt verholpen, kan de Nationale Bank van België de toestemming intrekken of opschorten. ";
3° in paragraaf 2, eerste lid, worden de woorden " of niet meer " geschrapt;
4° in paragraaf 3 worden de volgende wijzigingen aangebracht:
a) in het eerste lid worden de woorden " overeenkomstig paragraaf 1 " ingevoegd tussen de woorden " termijnverrichtingen die " en de woorden " als dekking zijn bestemd ";
b) in het eerste lid worden de woorden " dekking " vervangen door de woorden " microdekking " en de woorden " dekkingsverrichting " door de woorden " microdekkingsverrichting ";
c) in de Franse versie van het eerste lid worden de woorden " de couverture affectée " geschrapt;
d) in het tweede lid wordt het woord " dekkingsverrichtingen " vervangen door het woord " microdekkingsverrichtingen ";
e) in het tweede lid wordt de zin " De voorschriften van deze paragraaf gelden voor als dekking bestemde renteoptieovereenkomsten zelf indien de debet- en creditmarges niet dagelijks worden vereffend. " geschrapt;
f) tussen het tweede en derde lid wordt een lid ingevoegd, luidende:
"De voorschriften van deze paragraaf gelden voor de als microdekking bestemde termijnrenteverrichtingen, zelfs indien de debet- en creditmarges niet dagelijks worden vereffend. Behalve wanneer het gedekte bestanddeel tegen marktkoers wordt gewaardeerd, mogen de instellingen deze als microdekking bestemde termijnrenteverrichtingen echter boeken overeenkomstig paragraaf 4 van dit artikel. In dat geval vermelden deze instellingen dit in de toelichting, overeenkomstig paragraaf 5 van dit artikel. Deze vermelding wordt voor de microdekkingsverrichtingen geaggregeerd maar afzonderlijk van de vermeldingen voor macrodekkingsverrichtingen in de toelichting opgenomen.";
g) paragraaf 3 wordt aangevuld met een lid, luidende:
"Termijnrenteverrichtingen die niet meer voldoen aan de voorwaarden om als dekkingsverrichtingen in de zin van paragraaf 1 van dit artikel te worden gekwalificeerd, worden op de balansdatum tegen marktwaarde gewaardeerd en deze waardering wordt ofwel integraal op dezelfde datum in resultaat genomen indien het gedekte bestanddeel is verdwenen, ofwel symmetrisch met de vastgestelde resultaten op het gedekte bestanddeel, in overeenstemming met de voorschriften van paragraaf 4, 3° en 4°, en, naar analogie met paragraaf 4, 5° wanneer niet langer aan paragraaf 1, tweede lid, c, is voldaan. Indien deze instrumenten tot het vermogen van de instelling blijven behoren, worden zij vervolgens prospectief geboekt overeenkomstig paragraaf 2 van dit artikel.";
5° het artikel wordt aangevuld met de paragrafen 4 en 5, luidende:
" § 4. De in paragraaf 1bis bedoelde verrichtingen worden geboekt overeenkomstig de volgende beginselen:
1° de gedekte instrumenten die als macrodekkingsverrichtingen als bedoeld in paragraaf 1bis zijn aangewezen, worden gewaardeerd en geboekt overeenkomstig de desbetreffende bepalingen van dit besluit.
2° zolang zij in de boeken worden gekwalificeerd als dekking, worden de overeenkomstige macrodekkingsinstrumenten voor hun notionele bedragen opgenomen onder de rechten en verplichtingen in de posten buiten balanstelling en worden zij op dezelfde wijze verwerkt als de gedekte instrumenten; de vorderingen, schulden, rentekosten en -opbrengsten die voortvloeien uit deze dekkingsinstrumenten worden geboekt overeenkomstig de andere bepalingen van dit besluit;
3° macrodekkingsinstrumenten die niet langer als zodanig in de boeken zijn gekwalificeerd, maar wel tot het vermogen van de instelling blijven behoren, worden gewaardeerd tegen hun marktwaarde op dat moment en worden tegen die waarde in de balans opgenomen onder een actief- of passiefpost, naar gelang van het geval; deze waarde wordt als tegenwaarde opgenomen in een wachtrekening onder de overlopende rekeningen; het saldo van deze rekening wordt symmetrisch met de toerekening van de kosten of opbrengsten van het of de gedekte bestanddelen in resultaat genomen over de kortste looptijd van (i) de resterende oorspronkelijk vastgestelde looptijd van de dekking en (ii) de effectieve resterende looptijd van de gedekte bestanddelen; deze instrumenten worden vervolgens prospectief geboekt in overeenstemming met paragraaf 2 van dit artikel;
4° voor macrodekkingsinstrumenten die niet langer tot het vermogen van de instelling behoren, wordt de resterende marktwaarde, voor zover deze met een dekkingsresultaat kan worden gelijkgesteld, opgenomen in een wachtrekening onder de overlopende rekeningen; het saldo van deze rekening wordt symmetrisch met de toerekening van de kosten of opbrengsten van het of de gedekte bestanddelen in resultaat genomen over de kortste looptijd van: i) de resterende oorspronkelijk vastgestelde looptijd van de dekking, en ii) de effectieve resterende looptijd van de gedekte bestanddelen. Wanneer de resterende marktwaarde niet met een dekkingsresultaat kan worden gelijkgesteld, wordt ze rechtstreeks in resultaat genomen;
5° verrichtingen die niet langer voldoen aan het criterium van hoge effectiviteit op basis van de overeenkomstig paragraaf 1bis, 4°, uitgevoerde tests, mogen niet langer als dekking worden gekwalificeerd en moeten worden verwerkt overeenkomstig punt 3° of 4°, afhankelijk van het feit of de dekkingsinstrumenten al dan niet tot het vermogen van de instelling blijven behoren, behalve wanneer de gedekte bestanddelen verdwijnen of de gedekte toekomstige kasstromen niet langer waarschijnlijk zijn; in dit laatste geval verliezen de dekkingsinstrumenten die tot het vermogen van de instelling blijven behoren hun kwalificatie en wordt hun resterende marktwaarde in resultaat genomen overeenkomstig paragraaf 2 van dit artikel;
6° gelijkgestelde dekkingsverrichtingen als bedoeld in paragraaf 1bis, tweede lid, waarvan de neutraliteit ten aanzien van het totale renterisico van de instelling niet meer kan worden aangetoond, worden verwerkt overeenkomstig de bepalingen van paragraaf 2 van dit artikel.
De Nationale Bank van België stelt de nadere regels voor de toepassing van deze paragraaf bij circulaire vast.
§ 5. Instellingen die een of meer van de in paragraaf 1bis bedoelde toestemmingen hebben verkregen, vermelden dit in de toelichting bij hun jaarrekening. Aan deze vermelding wordt ook een beschrijving toegevoegd van de gedekte instrumenten, de gedekte economische risico's en de gebruikte dekkingsmethoden, met inbegrip van hun effectiviteit. ".
Art.2. In artikel 38 van hetzelfde besluit worden de woorden "Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen" vervangen door de woorden "Nationale Bank van België".
Art.3. In hoofdstuk I, afdeling 3 van de bijlage bij hetzelfde besluit worden de volgende wijzigingen aangebracht:
1° in de inleidende zin van het eerste lid worden de woorden " en 36bis, § 5, " ingevoegd tussen de woorden " 35ter, § 1, derde lid en § 5, vijfde lid, " en de woorden " worden in de toelichting de hierna volgende gegevens opgenomen ";
2° rubriek XXIV wordt aangevuld met een lid, luidende:
" Wat de dekkingsverrichtingen als bedoeld in paragraaf 1bis en, invoorkomend geval, in paragraaf 3, derde lid 3 van artikel 36bis betreft:
A. Een opgave, per soort dekking (microdekking of macrodekking, dekking tegen reële waarde of kasstroomdekking) en per soort financiële instrumenten, van de volgende bedragen die gewaardeerd zijn op de balansdatum:
1. het bedrag van de te ontvangen en te leveren notionele refertebedragen;
2. de reële marktwaarde op het einde van de looptijd van de dekkingsinstrumenten, in vergelijking met hun boekwaarde, met vermelding van het gedeelte dat betrekking heeft op de prorata van gelopen rente die in de overlopende rekeningen is opgenomen en die is uitgesplitst naar activa en passiva;
B. Per soort dekking als bedoeld in punt A, het bedrag van de ineffectiviteit van de dekking die niet in resultaat is genomen, met vermelding van de gebruikte berekeningsmethode.
C. Een opgave die identiek is aan die in B, van de gelijkgestelde verrichtingen als bedoeld in artikel 36bis, paragraaf 1bis, tweede lid, met vermelding van de namen van de effectiseringsvehikels waarmee deze verrichtingen zijn afgesloten.
D. Een beschrijving van de financiële instrumenten die niet langer als dekkingsverrichting kunnen worden gekwalificeerd, maar die tot het vermogen van de instelling blijven behoren, met vermelding van het soort dekking (microdekking of macrodekking, dekking tegen reële waarde of kasstroomdekking), hun huidige classificatie (bank- of handelsportefeuille) en de oorspronkelijk gedekte instrumenten. Bij deze beschrijving wordt een opgave gevoegd van het op de balansdatum overeenkomstig paragraaf 4, 3° of 4° nog af te schrijven saldo van de wachtrekening, uitgesplitst naar resterende looptijd.
E. Het saldo van de waarderingen tegen marktwaarde van dekkingsinstrumenten die niet langer tot het vermogen behoren, maar dat een dekkingsresultaat vormt en symmetrisch met de gedekte opbrengsten en kosten wordt afgeschreven overeenkomstig de voorschriften van paragraaf 4, 4° van artikel 36bis; dit saldo moet wordt uitgesplitst naar looptijd en het soort gedekte instrumenten moet worden gespecificeerd. ".
Art.4. Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt. De wijzigingen met betrekking tot de toelichtingen bij de jaarrekening zijn van toepassing ten laatste vanaf het eerste boekjaar na de inwerkingtreding van dit besluit.
Afwijkingen van artikel 36bis van het koninklijk besluit van 23 september 1992 op de jaarrekening van de kredietinstellingen, de beleggingsondernemingen en de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve belegging die vóór de inwerkingtreding van dit besluit individueel zijn verleend krachtens artikel 38 van ditzelfde besluit, blijven geldig tot 31 december 2022.
Art. 5. De minister bevoegd voor Financiën is belast met de uitvoering van dit besluit.